Chị Hồng Hạnh, sống tại quận 2 mua một lô đất nền ở quận 9 rộng 70m2 từ một chủ đất vào đầu năm 2016. Thửa đất của chị được phân lô với trên 100 nền có diện tích từ trên 60 - 100m2/nền. Toàn bộ thửa đất đã có hai đường nhựa rộng 6m, hai đường rộng 8m và một đường rộng 8m chia các khu đất ra thành các lô vuông vức.
Chị Hạnh đã đóng đủ toàn bộ số tiền của mảnh đất và chờ ra sổ. Tuy nhiên, sau hơn một năm mua lô đất trên, chị vẫn chưa nhận được sổ đỏ mang tên mình. Chị Hạnh cũng đã nhiều lần liên lạc tới chủ đất và hỏi Phòng Tài nguyên – Môi trường quận để hỏi thì nhận được câu trả lời là “lô đất của chị mua bị dính quy hoạch, thế nên hiện tại việc ra sổ chưa thể hoàn thiện được”.
Hiện tại, do cần vốn làm ăn, chị Hạnh dự định bán lô đất trên nhưng dù rao bán cả mấy tháng nay, chị vẫn không thể bán được trong khi đất nền quận 9 đang sốt nóng.
“Tôi ra giá 1,8 tỷ để bán lô đất này, dự định người mua trả giá hơn 1,7 tỷ sẽ bán. Từ khi rao bán, có khá nhiều người đến xem và ưng ý nhưng hỏi đến sổ đỏ thì tôi không có. Vậy là tôi phải hạ giá xuống còn 1,6 tỷ. Có nhiều khách đã lên kế hoạch đặt cọc nhưng sau đó, họ lên phường hỏi thấy đất của tôi nằm trong dự án quy hoạch nên họ từ bỏ. Bây giờ, tôi đã hạ xuống 1,3 tỷ nhưng cũng chưa có ai mua, trong khi lúc tôi mua lô đất này giá ngót nghét gần 1,5 tỷ.
Mãi không bán được nhà, cần vốn, tôi đem chấp đất để vay ngân hàng nhưng vấn đề pháp lý không rõ ràng lại nằm trong quy hoạch nên ngân hàng không duyệt hồ sơ vay của chúng tôi. Giờ đất bán không được mà để vậy cũng không xong”, chị Hạnh ngán ngẩm nói.
Được biết, chị Hạnh mua lô đất này sau khi quyết định 33/2014 của UBND TP.HCM quy định về diện tích tối thiểu sau khi tách thửa có hiệu lực. Theo quyết định này, diện tích tối thiểu có thể tách sổ ở quận 9 là trên 60m2 với mặt tiền đường rộng từ 7 - 9m.
Trên thực tế, trường hợp như chị Hạnh không phải hiếm. Do thiếu kinh nghiệm, ham giá rẻ nên nhiều người mua đất mà không kiểm tra quy hoạch. Việc nhà đất ở vùng ven phân lô bán nền khi chưa đủ pháp lý là rủi ro đã được cảnh báo từ lâu nhưng không phải ai cũng biết.
Người mua phải lường trước rủi ro
Theo ông Phan Công Chánh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn Đầu tư Phú Vinh, cơ sở hạ tầng phát triển nhanh chóng như hiện tại thì chắc chắn có thay đổi nhiều về quy hoạch. Do đó, trong thời điểm giao dịch, người mua phải kiểm tra quy hoạch rất kỹ để chắc chắn đất họ mua không dính quy hoạch. Sau này quy hoạch có thay đổi hay không thì không ai có thể biết được.
“Nhà đầu tư bất động sản cá nhân khi mua nhà đất thì phải lường được khu đất mình mua sau này có thể dính quy hoạch. Khi mua đất phân lô bán nền, giá trị đất sẽ rẻ hơn nhưng đi kèm nhiều rủi ro về mặt pháp lý. Trong tương lai, khu đất họ đang mua có thể quy hoạch và chuyện đền bù giải tỏa hoàn toàn có thể xảy ra.
Trong khi đó, nếu mua đất dự án sẽ ổn định, lâu dài vì cơ quan nhà nước đã đồng ý chấp thuận cho chủ đầu tư làm dự án trên đó. Bù lại giá đất dự án sẽ cao hơn. Đó là sự khác nhau giữa đất phân lô bán nền với đất dự án”, ông Chánh nói.
Liên quan đến vấn đề phân lô bán nền theo quyết định 33, ông Chánh nhận định đây một quyết định rất đúng đắn, tạo ra sự nhân văn trong quyền sử dụng và sở hữu đất đai. Ba mẹ có một miếng đất rất lớn, muốn chia cho mấy đứa con thì có thể tách thửa, đây là câu chuyện rất thường gặp.
Thế nhưng, trên thực tế, một số cá nhân lợi dụng câu chuyện này để phân lô bán nền một số dự án nằm trong quy hoạch, không có đầy đủ giấy tờ pháp lý hay phân lô theo kiểu hình thành khu nhà ở tự phát. Về lâu về dài, quy hoạch tổng thể chung cả khu vực sẽ hình thành các khu lụp xụp, ổ chuột mới với rất nhiều hệ lụy. Vì vậy, cơ quan nhà nước phải có biện pháp chế tài để quản lý hành vi đó.
Quốc Tuấn - Diệu Thủy